Thiền định trong độc cư

Thiền định trong độc cư

---

Ðức Phật giảng dạy các phát triển các tầng thiền-na đưa đến đoạn diệt và tịnh chỉ. Tuy nhiên, chỉ khi nào các lậu hoặc được hoàn toàn tiêu trừ thì mới có được an định và tịnh chỉ thật sự.

SN 36.11Sống một mình (S.iv,216)	Samyutta Nikaya 36.11 Rahogata Sutta Secluded
Rồi một Tỷ-kheo đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn:-- Ở đây, bạch Thế Tôn, khi con sống một mình, Thiền tịnh, tâm tư như sau được khởi lên: "Thế Tôn dạy có ba thọ: lạc thọ, khổ thọ, bất khổ bất lạc thọ". Ba thọ này được Thế Tôn thuyết dạy. Nhưng Thế Tôn lại nói: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ". Do liên hệ đến cái gì, lời nói này được Thế Tôn nói lên: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ"? -- Lành thay, lành thay, này Tỷ-kheo! Này Tỷ-kheo, Ta nói rằng có ba thọ này: lạc thọ, khổ thọ, bất khổ bất lạc thọ. Ba thọ này được Ta nói đến. Nhưng này Tỷ-kheo, Ta lại nói: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ". Chính vì liên hệ đến tánh vô thường của các hành mà lời ấy được Ta nói lên: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy nằm trong đau khổ". Chính vì liên hệ đến tánh đoạn tận, tánh tiêu vong, tánh ly tham, tánh đoạn diệt, tánh biến hoại của các hành mà lời ấy được Ta nói lên: "Phàm cái gì được cảm thọ, cái ấy (nằm) trong đau khổ". Nhưng này Tỷ-kheo, Ta tuyên bố rằng sự đoạn diệt các hành là tuần tự: khi chứng được Thiền thứ nhứt, lời nói được đoạn diệt; khi chứng Thiền thứ hai, tầm tứ được đoạn diệt; khi chứng Thiền thứ ba, hỷ được đoạn diệt; khi chứng Thiền thứ tư, hơi thở vô, hơi thở ra được đoạn diệt; khi chứng Không vô biên xứ, sắc tưởng được đoạn diệt; khi chứng Thức vô biên xứ, không vô biên xứ tưởng được đoạn diệt; khi chứng Vô sở hữu xứ, thức vô biên xứ tưởng được đoạn diệt; khi chứng Phi tưởng phi phi tưởng xứ, vô sở hữu xứ tưởng được đoạn diệt; khi chứng Diệt thọ tưởng định, tưởng và thọ được đoạn diệt. Ðối với Tỷ-kheo đã đoạn tận các lậu hoặc, tham được đoạn diệt, sân được đoạn diệt, si được đoạn diệt. Này các Tỷ-kheo, Ta tuyên bố rằng sự tịnh chỉ các hành là tuần tự; khi chứng Thiền thứ nhứt, lời nói được tịnh chỉ; khi chứng Thiền thứ hai, tầm tứ được tịnh chỉ; khi chứng Thiền thứ ba, hỷ được tịnh chỉ; khi chứng Thiền thứ tư, hơi thở vô, hơi thở ra được tịnh chỉ; khi chứng Không vô biên xứ, sắc tưởng được tịnh chỉ; khi chứng Thức vô biên xứ, không vô biên xứ tưởng được tịnh chỉ; khi chứng Vô sở hữu xứ, thức vô biên xứ tưởng được tịnh chỉ; khi chứng Phi tưởng phi phi tưởng xứ, vô sở hữu xứ tưởng được tịnh chỉ; khi chứng Diệt thọ tưởng định, tưởng và thọ được tịnh chỉ. Ðối với Tỷ-kheo đã đoạn tận các lậu hoặc, tham được tịnh chỉ, sân được tịnh chỉ, si được tịnh chỉ. Này các Tỷ-kheo, có sáu khinh an này, khi chứng Thiền thứ nhứt, lời nói được khinh an; khi chứng Thiền thứ hai, tầm tứ được khinh an; khi chứng Thiền thứ ba, hỷ được khinh an; khi chứng Thiền thứ tư, hơi thở vô, hơi thở ra được khinh an; khi chứng Không vô biên xứ, sắc tưởng được khinh an; khi chứng Vô sở hữu xứ, thức vô biên xứ tưởng được khinh an; khi chứng Phi tưởng phi phi tưởng xứ, vô sở hữu xứ tưởng được khinh an; khi chứng Diệt thọ tưởng định, tưởng và thọ được khinh an. Ðối với Tỷ-kheo đã đoạn tận các lậu hoặc, tham được khinh an, sân được khinh an, si được khinh an.	Once a certain monk came to see the Blessed One and, after saluting him respectfully, sat down at one side. Seated thus, he spoke to the Blessed One as follows: "When I went into seclusion, while I was in solitude, this thought occurred to me: 'Three feelings have been taught by the Blessed One: pleasant, painful and neutral feelings. But the Blessed One has also said that whatever is felt is within suffering.' Now, with reference to what was it stated by the Blessed One that whatever is felt is within suffering?" "Well spoken, monk, well spoken! While three feelings have been taught by me, the pleasant, the painful and the neutral, yet I have also said that whatever is felt is within suffering. This, however, was stated by me with reference to the impermanence of (all) conditioned phenomena (sankhara). I have said it because conditioned phenomena are liable to destruction, to evanescence, to fading away, to cessation and to change. It is with reference to this that I have stated: 'Whatever is felt is within suffering.' "I have further taught, monk, the gradual cessation of conditioned phenomena. In him who has attained the first meditative absorption (jhana), speech has ceased. Having attained the second absorption, thought-conception and discursive thinking has ceased. Having attained the third absorption, joy has ceased. Having attained the fourth absorption, inhalation and exhalation have ceased. Having attained the sphere of the infinity of space, perception of form (matter) has ceased. Having attained the sphere of the infinity of consciousness, the perception of the sphere of the infinity of space has ceased. Having attained the sphere of no-thingness, the perception of the sphere of infinity of consciousness has ceased. Having attained the sphere of neither-perception-nor-non-perception, the perception of the sphere of no-thingness has ceased. Having attained the cessation of perception and feeling, perception and feeling have ceased. In a taint-free monk greed has ceased, hatred has ceased, delusion has ceased. "I have further taught, monk the gradual stilling of conditioned phenomena (sankhara). In him who has attained the first meditative absorption, speech has been stilled. Having attained the second absorption, thought-conception and discursive thinking have been stilled. Having attained the third absorption, joy has stilled. Having attained the fourth absorption, inhalation and exhalation have stilled. Having attained the sphere of the infinity of space, perception of form (matter) has stilled. Having attained the sphere of the infinity of consciousness, the perception of the sphere of the infinity of space has stilled. Having attained the sphere of no-thingness, the perception of the sphere of infinity of consciousness has stilled. Having attained the sphere of neither-perception -nor-non-perception, the perception of the sphere of no-thingness has stilled. Having attained the cessation of perception and feeling, perception and feeling have been stilled. In a taint-free monk greed has been stilled, hatred has been stilled, delusion has been stilled. "There are, monk, these six quietenings. In him who has attained the first absorption, speech is quietened. Having attained the second absorption, thought-conception and discursive thinking are quietened. Having attained the third absorption, rapture is quietened. Having attained the fourth absorption, inhalation and exhalation is quietened.[1] Having attained the cessation of perception and feeling, perception and feeling are quietened. In a taint-free monk greed is quietened, hatred is quietened, delusion is quietened."
Hòa thượng Minh Châu dịch Việt	Translated from the Pali by Nyanaponika Thera
	Note: [1]. In the section on "being quietened" (patipassaddha), the four immaterial absorptions (arupajjhana) are not mentioned. According to Commentary they are implied in the "cessation of perception and feelings" (for the attainment of which they are a condition).